خودرو به عنوان یک وسیله نقلیه از آغاز اختراع تا کنون دچار تغییرات زیادی شده. اما تمام این مکانیزم بر پایه یک چیز استوار است. تبدیل انرژی سوخت به قدرت در درون موتور و انتقال این نیرو از موتور به چرخ ها توسط جعبه دنده یا گیربکس خودرو. در جعبه دنده یا گیربکس چند نوع چرخ دنده وجود دارد که بر مبنای اندازه و فرم ساخت نیروی تولید شده توسط موتور را با قدرت های متفاوت به چرخ ها منتقل می کنند. در ادامه و در مقاله پیش رو در مورد گیربکس و اصول صحیح تعویض دنده خودرو توضیحاتی خواهیم داد. برای کسب اطلاعات دقیق در ارتباط با انواع خودرو ها، مرکز تشخیص رنگ خودرو و سایر موارد با تابش خودرو در ارتباط باشید.
کار گیربکس(جعبه دنده)
هر خودرویی برای حرکت نیاز به یک عامل تولید کننده نیرو و یک عامل انتقال دهنده نیرو دارد. در هر خودرویی تولید نیرو توسط موتور خودرو انجام می پذیرد و انتقال نیرو هم با هماهنگی سه قسمت به چرخ ها منتقل می شود. این سه قسمت عبارتند از: کلاچ، جعبه دنده یا گیربکس و دیفرانسیل! در این بین گیربکس یا جعبه دنده اهمیت ویژه ای نسبت به سایرین دارد. در مورد کار کریبکس بایستی گفت که نیروی تولیدی توسط موتور باید متناسب با نیاز خودرو به چرخ ها منتقل شود. وظیفه کنترل و تنظیم این قدرت با گیربکس خودرو است. در واقع گیربکس یا جعبه دنده به راننده این اجازه را می دهد تا خودرو را با سرعت های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
اصول صحیح تعویض دنده خودرو
همانگونه که گفتیم راننده خودرو با استفاده از جعبه دنده، سرعت و قدرت دلخواه را از موتور به چرخ ها منتقل می کند. کار این انتقال توسط راننده با کمک کلاچ و دسه دنده صورت می گیرد. اطلاع از نحوه صحیح تعویض دنده خودرو در شرایط گوناگون رانندگی می تواند نقش ویژه ای در بهسازی کیفیت رانندگی و ایمن بودن سرنشینان داشته باشد. در رانندگی وظیفه تشخیص زمان تعویض دنده با راننده خودرو می باشد که بر اساس احتیاج خودرو به قدرت یا سرعت این کار را انجام می دهد. البته این توضیحات مخصوص خودروهای با جعبه دنده معمولی می باشد. چرا که در گیربکس اتوماتیک بر اساس سرعت خودرو کار تعویض دنده صورت می پذیرد. اما تعویض دنده دستی دارای اصولی است که در ادامه در مورد آن توضیحاتی خواهیم داد.
اصلی ترین اصول صحیح تعویض دنده خودرو
گرفتن دسته دنده یکی از اصول اولیه رانندگی حرفه ای به شمار می رود. دسته دنده را به صورتی که کتف شما از صندلی جدا نشود در دست گرفته و دنده های یک، سه و پنج را بایستی با کف دست هل دهید و دنده های دو، چهار و دنده عقب را با 4 انگشت خود به سمت عقب بکشید. از نکته های مهم هنگام رانندگی این است که راننده در طی رانندگی از وضعیت دنده مطلع باشد و بداند که خودرو در چه حالت از دنده قرار دارد. شاید این نکته ساده به نظر بیاید. اما زمانی که فرد باسرعت بالا رانندگی می کند آگاهی از این موارد حیاتی می باشد.
بیشتر بخوانید:راهنمای انتخاب رنگ خودرو
آشنایی اولیه با تعویض دنده صحیح
اصول صحیح تعویض دنده خودرو به آشنایی با این قطعه در خودرو هم باز می گردد. هر دنده ای دامنه حرکت و سرعت موثری دارد که به دور موتور مربوط می شود. هر چه پیشرانه دور بیشتری داشته باشد، خودرو با سرعت بیشتری می تواند به نقطه تعویض دنده برسد. تعویض دنده نرم در واقع یکی از اساسی ترین روش هایی است که بسیاری از رانندگان از آن اطلاعی ندارند. در واقع از انجام آن در هنگام رانندگی ناتوان هستند. تعویض نرم دنده در واقع هم به کاهش استرس راننده و هم سرنشینان کمک می کند. هم باعث افزایش عمر جعبه دنده خودرو می شود.
یکی دیگر از اصول صحیح تعویض دنده خودرو سبک کردن دنده می باشد. بدین معنی که در رانندگی شهری تعویض دنده برای سبک کردن آن به مراتب راحت تر ازسنگین کردن دنده می باشد. کافی است دنده ها را در بیشترین دامنه نیرویی تعویض و با مقداری بازی کردن با پدال گاز، دور موتور را در مسیر دنده بعدی آماده کنید تا امکان تعویض دنده در کمترین زمان فراهم شود.
بهترین دور موتور برای تعویض دنده
راننده باید بر ای انجام صحیح تعویض دنده از دور مناسب موتور خودرو و سرعت آن اطلاع داشته باشد. دنده یک بالاترین قدرت کششی و حداقل پتانسیل را برای سرعت فراهم می کند. در حالی که دنده پنج کمترین قدرت کششی و بیشترین دامنه سرعت را ارائه می دهد. در جعبه دنده های دستی این راننده خودرو است که کنترل کامل جعبه دنده و انتخاب دنده ها را برعهده دارد. بر خلاف نمونه های ترتیبی می تواند بدون رعایت ترتیب دنده ها راعوض کند. مثلا از دنده پنج به سه و یا برعکس از یک به سه برود. البته این کار به مرور و خصوصا در دور موتور بالا منجر به آسیب دیدن صفحه کلاچ و آسیب دیدن جعبه دنده و دیگر قطعات نیز خواهد شد.
اصول صحیح تعویض دنده خودرو در سرعت گیرها
به طور معمول رانندگان در زمان برخورد با دست اندازهای خیابان به خصوص سرعت گیرها ترمز می گیرند. سپس سرعت خود را کم می کنند. از یک طرف این مسئله برای ایمنی در زمان تردد دیگران لازم است. مهمتر اینکه برای آسیب نرسیدن به سیستم تعلیق خودرو و شاسی از ضربات وارده کاهش سرعت لازم می باشد. یکی از کارهای غلط این است که در آخرین لحظه ترمز بگیرید. این کار باعث می شود که به سیستم تعلیق فشار بیش از حد وارد شود. در دراز مدت جلوبندی ماشین را خراب کند. بهترین کار این است که با ترمزگیری پیش از رسیدن به سرعت گیر سرعت خودرو را کاهش دهید. اما به محض رسیدن به سرعت گیر پدال ترمز را رها تا بدین ترتیب تقسیم وزن خودرو به صورت ایده آل صورت پذیرد.
